Obrót domenami internetowymi – aspekty prawne

Przedstawiamy kolejny artykuł dr Karoliny Manii z cyklu o prawnej ochronie domen internetowych. Po tekście o tym, czym jest domena internetowa, jak wygląda procedura rejestracji domeny internetowej w Polsce oraz o tym, co warto wiedzieć o  umowie o rejestrację i utrzymanie domeny internetowej przyszedł czas na tekst o tym, czym jest obrót domenami internetowymi i na jakiej podstawie może być praktykowany.

Obrót domenami internetowymi na podstawie przepisów krajowych

Na wstępie trzeba podkreślić, że domeny internetowe nie stanowią dóbr niematerialnych, ani rzeczy, jednak mogą być przedmiotem obrotu handlowego. Dysponentowi domeny internetowej przysługują uprawnienia, które można podzielić na umowne i pozaumowne. Pierwszą kategorię stanowią roszczenia z tytułu umowy rejestracji i utrzymania domeny zawierane z Naukową i Akademicką Siecią Komputerową (NASK) oraz zmiana dysponenta nazwy domeny. Drugą – roszczenia wynikające z uzyskania dodatkowej ochrony np. w związku z rejestracją domeny internetowej, jako znaku towarowego*.

# Przeniesienie na osobę trzecią

Umowa o rejestrację i utrzymanie nazwy domeny z NASK, wiąże się z uzyskaniem prawa do wyłącznego korzystania, co pozwala na jej „przeniesienie” na osobę trzecią. W praktyce „przeniesienie” stanowi rezygnację z domeny przez dysponenta, z równoczesnym wnioskiem o przyznanie jej osobie trzeciej. Zmiana dysponenta, ma charakter administracyjno-techniczny, będąc zmianą danych dysponenta w bazie prowadzonej przez rejestratora.

Zmiana abonenta domeny wskazana jest w art. 2m regulaminu NASK, jako: „przeniesienie całości przysługujących Abonentowi praw i obciążających Abonenta obowiązków na podstawie umowy, na osobę trzecią”, zaś przepisy ją regulujące stanowią art. 17 – 21.

# Cesja wierzytelności

Zmiana strony może nastąpić również na podstawie cesji wierzytelności, względem NASK i przejęcia długu, będących opłatami rocznymi, względem rejestratora. Zgodnie z art. 509 par. 1 Kodeksu cywilnego, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią, o ile nie jest to sprzeczne z ustawą, zastrzeżeniom umownym, bądź właściwości zobowiązania**. W związku z powyższym, zgoda rejestratora (NASK), będącego dłużnikiem, nie jest konieczna, jednak w sytuacji zmiany dłużnika, zgoda wierzyciela (NASK) na przejęcie długu dysponenta jest już wymagana, na podstawie art. 519 par. 2 pkt. 2 K.c. NASK realizuje wyrażenie zgody w sposób dorozumiany, będąc zobowiązanym do dokonania zmiany dysponenta i delegacji nazwy domeny***.

Obrót domenami internetowymi – znaczenie rynkowe

Umowa o przeniesienie nazwy domeny może nastąpić w ramach zbycia wierzytelności i przejęcia długu z umowy o rejestrację i utrzymanie nazwy domeny. Umowa może być podstawą wystąpienia o dokonanie zmiany dysponenta nazwy domeny do NASK. Przeniesienie nazwy domeny może mieć miejsce również w ramach innych umów np. przeniesienia prawa ochronnego na znak towarowy.

Istotne znaczenie rynkowe posiada możliwość zawarcia umowy o korzystanie z nazwy domeny, która pozwala na terminowe wykorzystywanie w adresie internetowym nazwy domenowej, zarejestrowanej na rzecz osoby trzeciej.

Umowa powinna zawierać upoważnienie do korzystania z nazwy domeny oraz zobowiązanie dysponenta do przekazania jej kodów dostępu do strony internetowej, umieszczonej „pod” domeną, co nierzadko wiąże się z wynagrodzeniem.

W sytuacji, gdy domena internetowa posiada dodatkową ochronę z tytułu praw ochronnych na znak towarowy, udzielenie upoważnienia do korzystania z nazwy domeny, stanowi treść umowy licencyjnej, zgodnie z art. 163 ustawy z dnia 20 czerwca 2000 r. Prawo własności przemysłowej (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz.1410).

***

*wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 13 czerwca 2006 r., I ACa 272/06: „na gruncie prawa polskiego dysponent może przenieść swe prawo względne (wierzytelność względem rejestratora) na inny podmiot, o ile dojdzie też do przejęcia długu z tytułu opłat abonenckich. Od tego należy odróżnić sytuację, w której osoba korzystająca z danej części serwera, do którego prowadzi oznaczony numer IP, oddaje tę część serwera innemu podmiotowi, który na swoją rzecz rejestrując domenę odpowiadającą temu numerowi IP”.

*ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r. poz.121).

*wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 13 czerwca 2006 r., I ACa 272/06: „na gruncie prawa polskiego dysponent może przenieść swe prawo względne (wierzytelność względem rejestratora) na inny podmiot, o ile dojdzie też do przejęcia długu z tytułu opłat abonenckich. Należy odróżnić sytuację, w której osoba korzystająca z danej części serwera, do której prowadzi oznaczony numer IP, oddaje tę część serwera innemu podmiotowi, który na swoją rzecz rejestruje domenę odpowiadającą temu numerowi IP. Wówczas oddający część serwera nie ma wpływu na nazwę domeny, którą zarejestrował inny podmiot”.

Fot.: William Iven (unsplash)