Online dispute resolution – czas na e-sprawiedliwość
Dnia 18 czerwca 2013 r. opublikowano dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ADR w sporach konsumenckich oraz rozporządzenie w sprawie ODR w sporach konsumenckich*. ADR, czyli alternatywne metody rozwiązywania sporów (ang. Alternative Dispute Resolution) stanowią pozasądowe techniki zakończenia konfliktu, których przykładem jest postępowanie mediacyjne. ODR (ang. Online Dispute Resolution) to elektroniczne odmiany pozasądowych metod rozwiązywania sporów (np. mediacje online).
Online dispute resolution– czas na e-sprawiedliwość
Rozporządzenie ma zastosowanie do pozasądowego rozstrzygania sporów dotyczących zobowiązań umownych wynikających z internetowych umów sprzedaży lub umów o świadczenie usług, zawieranych między konsumentami mieszkającymi w Unii Europejskiej, a przedsiębiorcami mającymi siedzibę w Unii (art. 2 ust. 1 rozporządzenia). Umowy te powinny obejmować umowę sprzedaży lub umowę o świadczenie usług, w przypadku której przedsiębiorca lub jego pośrednik oferują towary lub usługi za pośrednictwem strony internetowej lub za pomocą innych środków elektronicznych, a konsument zamawia te towary lub usługi, korzystając z tej strony internetowej lub innych środków elektronicznych. Definicja powinna również obejmować przypadki, w których konsument uzyskał dostęp do strony internetowej lub innych usług społeczeństwa informacyjnego za pomocą bezprzewodowego urządzenia elektronicznego, takiego jak telefon komórkowy (motyw 14 preambuły rozporządzenia). Rozporządzenie nie obejmuje sporów między konsumentami i przedsiębiorcami powstałych w związku z umowami sprzedaży lub umowami o świadczenie usług zawartymi nieinternetowo oraz do sporów między przedsiębiorcami (motyw 15 preambuły rozporządzenia).
Czym będzie platforma ODR?
Platforma ODR będzie miała formę interaktywnej strony internetowej stanowiącej źródło ogólnych informacji na temat pozasądowego rozstrzygania sporów pomiędzy konsumentami, a przedsiębiorcami wynikających z internetowych umów sprzedaży lub umów o świadczenie usług oraz, co najistotniejsze, umożliwi konsumentom składanie skarg poprzez wypełnienie elektronicznego formularza, dostępnego we wszystkich językach urzędowych Unii Europejskiej i dołączanie odpowiednich dokumentów.
Co to oznacza w praktyce?
Dnia 09 stycznia 2016 r. konsumenci i sprzedawcy w Unii Europejskiej uzyskają bezpłatny dostęp do elektronicznego narzędzia (platformy ODR) pozwalającego na zgłaszanie sporów dotyczących zakupów internetowych. Konsumenci składając skargę drogą online (za pośrednictwem platformy ODR), zainicjują elektroniczną procedurę próby ugodowego zakończenia zaistniałego konfliktu. Następnie, sprzedawca zostanie powiadomiony o skardze, by wspólnie, wraz z konsumentem, dokonać wyboru podmiotu ADR, mającego pomóc w rozstrzygnięciu sporu. Wyznaczony podmiot uzyska wcześniej zgłoszone szczegóły sprawy na drodze elektronicznej. Jeśli w ciągu 30 dni kalendarzowych od przedłożenia formularza skargi strony nie osiągną porozumienia w sprawie podmiotu ADR lub gdy podmiot ADR odmówi rozpatrywania danego sporu, skarga nie będzie dalej rozpatrywana (art. 9 ust. 8 rozporządzenia).
Podmiotem ADR dyrektywa określa każdy podmiot, bez względu na nadaną mu lub używaną w stosunku do niego nazwę, utworzony na stałe i oferujący rozstrzygnięcie sporu w ramach postępowania ADR, umieszczony w wykazie notyfikowanych podmiotów ADR, zgodnie z art. 20 ust. 2 dyrektywy. Postępowania prowadzone przez podmioty ADR będą trwały do 90 dni kalendarzowych od daty otrzymania przez nie kompletnej skargi, z wyjątkami w przypadku wysoce zawiłych sporów.
Wprowadzenie ODR – co nas czeka?
Wprowadzenie pierwszej, europejskiej platformy ODR wróży coraz częstsze pola implementacji elektronicznych form komunikacji w sferę stosunków prawnych, szczególnie w dobie rozwoju Internetu. Dynamiczny rozwój handlu elektronicznego (ang. e-commerce) wiąże się z koniecznością tworzenia przyjaznych i efektywnych rozwiązań pozwalających na tworzenie szybkich i niedrogich formuł rozwiązywania sporów poza sądem powszechnym.
W kolejnym artykule przedstawię obowiązki przedsiębiorców wynikające z dyrektywy w sprawie ADR w sporach konsumenckich oraz rozporządzenia w sprawie ODR w sporach konsumenckich.
***
*Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/11/UE z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie alternatywnych metod rozstrzygania sporów konsumenckich oraz zmiany rozporządzenia (WE) nr 2006/2004 i dyrektywy 2009/22/WE (dyrektywa w sprawie ADR w sporach konsumenckich, zwana dalej dyrektywą) (L 165/63, 18.06.2013) oraz rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 524/2013 z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie internetowego systemu rozstrzygania sporów konsumenckich oraz zmiany rozporządzenia (WE) nr 2006/2004 i dyrektywy 2009/22/WE (rozporządzenie w sprawie ODR w sporach konsumenckich, zwane dalej rozporządzeniem) (L 165/1, 18.06.2013).
fot. Fotolia
