Prawne aspekty tworzenia aplikacji mobilnych

W chwili wprowadzenia do sprzedaży tabletów i smartfonów pojawił się nowy rynek oprogramowania komputerowego – aplikacje mobilne. Praktycznie każdy smartfon i tablet fabrycznie wyposażony jest w zestaw podstawowych aplikacji. Jednakże wielu użytkowników urządzeń mobilnych poszukuje zaawansowanych aplikacji zarówno niezbędnych do pracy, jak i do rozrywki. Producenci aplikacji tworząc nowe rozwiązania samodzielnie kreują popyt na swoje oprogramowanie. Aplikacje mobilne są również ciekawe z punktu widzenia prawnego.

Prawne aspekty tworzenia aplikacji mobilnych. O czym warto pamiętać?

Aplikacja mobilna to nie tylko interfejs widziany przez użytkownika. Każda aplikacja mobilna to zespół elementów, z których każdy podlega oddzielnej regulacji prawnej. Inaczej z prawnego punktu widzenia traktowany jest kod źródłowy aplikacji, a inaczej dane osobowe użytkownika końcowego. Jeszcze inną kwestią jest umieszczanie aplikacji na platformach sprzedażowych i czerpanie profitów ze sprzedaży usług w ramach aplikacji. O wszystkich tych kwestiach tworzący aplikacje musi pamiętać.

Aplikacja mobilna z prawnego punktu widzenia jest przede wszystkim programem komputerowym, do którego znajdują zastosowanie przepisy prawa autorskiego. Co ciekawe, stosownie do art. 74 ust. 1 prawa autorskiego, programy komputerowe podlegają ochronie jak utwory literackie. Jednocześnie prawo autorskie przewiduje, że idee i zasady będące podstawą jakiegokolwiek elementu programu komputerowego, w tym podstawą łączy, nie podlegają ochronie (art. 74 ust. 2 prawa autorskiego).

Należ podkreślić, że w rozumieniu prawa autorskiego aplikacją mobilną podlegającą ochronie prawnoautorskiej nie jest jedynie interfejs widziany przez użytkownika, ale w istocie jest nią kod źródłowy składający się na całość funkcjonalności aplikacji.

Innymi słowy, aplikacja mobilna to zestaw instrukcji używanych w komputerze lub innym podobnym urządzeniu, dzięki którym osiąga się zamierzony rezultat. Interfejs natomiast jest formą wyrażania programu komputerowego widoczna i zrozumiałą dla użytkowników. Dla ochrony prawnoautorskiej kodu źródłowego nie ma znaczenia w jakim języku oprogramowania aplikacja mobilna została wykonana ani na jakiej platformie ma operować (Android czy iOS). Zasadą prawa autorskiego jest bowiem ochrona programów komputerowych bez względu na sposób ich wyrażenia.

Jednocześnie, rozwiązania funkcjonalne i grafika interfejsu mogą podlegać ochronie prawnoautorskiej niezależnie od ochrony przyznanej aplikacji mobilnej. Prawo autorskie przewiduje bowiem również ochronę utworów graficznych, bez względu na fakt czy zostały one wykonane techniką tradycyjną czy za pomocą programu graficznego.

Umowy na wykonanie aplikacji mobilnej

Zawierając umowę na wykonanie aplikacji mobilnej pamiętać należy, że umowa o wykonanie aplikacji mobilnej nie zagwarantuje zamawiającemu pełni praw do aplikacji, jeżeli nie będzie zawierała odpowiednich postanowień w zakresie przeniesienia praw autorskich.

Umowa na wykonanie aplikacji mobilnej musi zawierać wyraźne i precyzyjne postanowienia odnoszące się do praw autorskich do kodu źródłowego oraz do grafiki wykorzystanej w interfejsie aplikacji.

Zamawiającego wykonanie aplikacji mobilnej z pewnością interesuje nabycie pełnych praw do aplikacji – w takim przypadku niezbędne będzie zawarcie w umowie postanowień dotyczących nabycia autorskich praw majątkowych do aplikacji. Jeżeli umowa o wykonanie aplikacji mobilnej jest zawierana bezpośrednio z programistą który ją wykonał, to dla bezpieczeństwa zamawiającego powinno zawrzeć się w umowie oświadczenie, że aplikacja została wykonana w całości samodzielnie przez programistę. W przypadku zaś zawierania umowy z firmą (spółką), niezbędne z punktu widzenia zamawiającego są oświadczenia o dysponowaniu przez firmę (spółkę) pełnią autorskich praw majątkowych do stworzonego oprogramowania komputerowego.

Również software house tworzący aplikację mobilną na zlecenie klienta powinien zabezpieczyć kwestie przeniesienia praw autorskich, jak również zadbać o to żaby przeniesienie praw nie dotyczyło elementów aplikacji stworzonych na licencjach typu open. W interesie software house jest również to, żeby klient zamawiający aplikacje na etapie jej tworzenia dokonywał testów i odbiorów. Inaczej, na etapie przekazywania aplikacji mogą wyniknąć problemy, których rozwiązanie może okazać się kosztowne dla obu stron.

Prawne aspekty tworzenia aplikacji mobilnych w praktyce

Aplikacje mobilne to nie tylko ciekawy temat technologiczny, ale również prawniczy. Wiele prawnych aspektów budowanie aplikacji mobilnych nie zostało jeszcze dobrze opisanych w literaturze przedmiotu, a nowe już pojawiają się nowe wyzwania. Wiemy, że wątpliwości jest wiele dlatego regularnie odpowiadamy na pytania naszych czytelników o aspekty prawne i biznesowe dotyczące aplikacji mobilnych oraz organizujemy szkolenia dot. prawnych aspektów budowania aplikacji mobilnych, na które zapraszamy specjalistów z branży IT, właścicieli software house’ów oraz wszystkich twórców aplikacji mobilnych. Macie pytania lub wątpliwości związane z budową i wprowadzaniem na rynek aplikacji mobilnych? Jesteśmy do Waszej dyspozycji.

***

grafika: Jaelynn Castillo