Projekt strony www a prawo autorskie

Projektujesz lub liftingujesz strony www? Zastanawiasz się, czy stworzony przez Ciebie layout strony internetowej jest chroniony przez prawo autorskie? I co możesz zrobić, gdy zauważysz, że konkurencja skopiowała zaprojektowany przez Ciebie interfejs? Zaraz Ci wszystko wytłumaczę.

Projekt strony www jako utwór prawa autorskiego

Jeśli nie jest to Twoje pierwsze spotkanie z Lookreatywni.pl (i z prawem autorskim w ogóle) to wiesz już, że utworem w rozumieniu prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej człowieka o cechach oryginalności i indywidualności. Każdy przejaw działalności twórczej człowieka zostanie uznany za utwór w rozumieniu prawa autorskiego, jeśli tylko posiada cechy oryginalności i indywidualności oraz jest ustalony w jakiejkolwiek postaci.

Tytułem wstępu należy wspomnieć, że prawo autorskie rozumie pojęcie utworu szeroko. Oznacza to, że do „worka” z napisem „utwór” wrzucić można nie tylko fotografię, ilustrację, font czy mapę trasy wyścigu kolarskiego, ale również projekt strony www.

Projekt strony www – ochrona layout’u strony www

Każda strona internetowa składa się z layoutu (tzw. interfejsu strony internetowej) czyli elementów konstrukcji graficznej, które wspólnie składają się na wygląd strony www (kolorystyka, font, części dekoracyjne i układ poszczególnych elementów strony) oraz elementów technicznych zapisanych w odpowiednim kodzie źródłowym.

do „worka” z napisem „utwór” wrzucić można nie tylko fotografię, ilustrację, font czy mapę trasy wyścigu kolarskiego, ale również projekt strony www

Utworem chronionym przez prawo autorskie może być zarówno layout jako całość, poszczególne jego elementy (kolorystyka, grafika, font czy logotyp), jak również kod źródłowy strony www.

Prawa autorskie do projektu strony www należą do jego autora (twórcy). W zależności od ilości osób, które pracowały nad stroną internetową, prawa autorskie do projektu mogą należeć do jednej osoby lub – jeśli projekt strony www został stworzony wspólnie przez kilka osób (programistę, grafika) – do większej ilości osób (utwór współautorski).

stworzenie układu i formy graficznej portalu mieści się w definicji utworu, o jakim mowa w art. 1 ust. 1 pr. aut. (…) (wyrok SA w Warszawie z dnia 11 maja 2007 r., sygn. akt I ACa 1145/06)

Naruszeniem praw autorskich twórcy (bądź twórców) projektu strony internetowej będzie każda jego nieuprawniona ingerencja, a więc zarówno modyfikacja layoutu, usunięcie informacji o autorze (częsta praktyka szczególnie w przypadku korzystania z gotowych szablonów) czy dokonywanie zmian w kodzie źródłowym.

Prawo do swobodnego korzystania z projektu strony www

O tym, do kogo należą prawa autorskie do projektu strony www warto pamiętać szczególnie wtedy, gdy zlecasz zadanie stworzenia layoutu zewnętrznemu podmiotowi (np. agencji kreatywnej). Sam fakt dokonania zapłaty za dzieło/zlecenie (projekt strony www) nie jest równoznaczne z tym, że nabywasz prawo do jego swobodnego wykorzystania. Do tego konieczne jest jeszcze uzyskanie odpowiedniej licencji na korzystanie z projektu strony www (rzadziej) bądź nabycie do niego autorskich praw majątkowych (częściej). Dopiero po nabyciu odpowiedniej licencji lub majątkowych praw autorskich będziesz mógł swobodnie (oczywiście na tyle, na ile pozwala na to umowa z wykonawcą) i bezpiecznie dysponować projektem, a ponadto bronić swoich praw w przypadku, gdy konkurencja skopiuje Twój interfejs.

Kwestia legalnego korzystania z gotowych szablonów stron www ma się podobnie jak w przypadku używania fontów. Za każdym razem, gdy chcesz skorzystać z gotowego szablonu strony internetowej zawierającego w pakiecie zestaw fontów musisz zapoznać się z treścią licencji, na której jest on udostępniony (zasada ta dotyczy zarówno szablonów darmowych, jak i płatnych).

Walka z nielegalnym kopiowaniem stron www

Przypadki plagiatowania stron www są częstym zjawiskiem. Łatwy i szybki dostęp do stron www powoduje, że pokusa kopiowania najciekawszych witryn jest wśród użytkowników sieci duża. W przypadku nielegalnego kopiowania elementów twórczych lub całości layoutu strony www może dojść zarówno do naruszenia autorskich praw osobistych, jak i autorskich praw majątkowych.

W jaki sposób może bronić się osoba, której projekt strony www został bezprawnie skopiowany? Uprawniony, którego autorskie prawa majątkowe zostały naruszone, może żądać od osoby, która naruszyła te prawa:

• zaniechania naruszania,
• usunięcia skutków naruszenia,
• naprawienia szkody na zasadach ogólnych albo poprzez zapłatę sumy pieniężnej odpowiadającej dwukrotności, a w przypadku gdy naruszenie jest zawinione – nawet trzykrotności stosownego wynagrodzenia, które w chwili jego dochodzenia byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu.

W walce z nieuczciwym naśladownictwem pomogą również przepisy ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, w szczególności jej art. 3:

Czynem nieuczciwej konkurencji jest działanie sprzeczne z prawem lub dobrymi obyczajami, jeżeli zagraża lub narusza interes innego przedsiębiorcy lub klienta (art. 3 ust. 1 ustawy)

Nic nie stoi na przeszkodzie, aby przepisy obu ustaw – zarówno ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jak i ustawy z 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji – stosować kumulatywnie.

***
Fot.: Nadir Balcikli (unsplash.com)