Charakter prawny umowy o rejestrację domeny internetowej

Podmiot rejestrujący domenę uzyskuje wyłączność w zakresie posługiwania się daną domeną, nie stając się jej właścicielem, a jedynie uprawnionym z umowy korzystania z usługi „utrzymania powiązania” nazwy domeny, z konkretnym numerem IP. Charakter prawny umowy o rejestrację domeny internetowej – najnowszy tekst dr Karoliny Manii z cyklu Lookreatywni.pl o prawnej ochronie domen internetowych.

Umowa o rejestrację i utrzymanie domeny internetowej – podstawowe informacje

Zgodnie z treścią regulaminu Naukowej i Akademickiej Sieci Komputerowej z dnia 18 grudnia 2006 r., zmienionego w wąskim zakresie z dniem 10 grudnia 2013 r., umowa o rejestrację domeny, określana jest jako: „umowa pomiędzy NASK, a Abonentem, która obejmuje Utrzymywanie Nazwy Domeny oraz Obsługę Administracyjną i Techniczną”(1).

W sytuacji, gdy rejestrujący zawiera umowę za pośrednictwem Partnera, umowa rejestracji domeny obejmuje wyłącznie utrzymywanie nazwy domeny, gdy świadczenie NASK w zakresie obsługi administracyjnej i technicznej reguluje odrębne porozumienie, pomiędzy NASK, a tymże Partnerem [o Systemie akredytacji Partnerów NASK przeczytasz w artykule: Jak wygląda procedura rejestracji domeny internetowej w Polsce?].

Zgodnie z literalnym brzmieniem art. 2(k) regulaminu, umowa składa się z dwóch elementów. Pierwszy stanowi jednorazowe zlecenie dokonania określonej czynności prawnej w imieniu zleceniodawcy, czyli zawarcie umowy o utrzymanie nazwy domeny z NASK(2). Drugi – powiązany jest ze świadczeniem usług w ramach obsługi administracyjno-technicznej oraz reprezentacji abonenta przez NASK.

NASK nie stosuje ograniczeń podmiotowych(3). Rejestrujący może dokonać rejestracji osobiście lub za pośrednictwem partnera NASK, który działa w jego imieniu i na jego rzecz, zgodnie z przedmiotem zlecenia(4).

Umowa zawierana jest z chwilą przyjęcia oferty przez NASK, nie później niż w chwili rozpoczęcia utrzymywania nazwy domeny i dopiero dokonanie przez NASK wpisu w rejestrze WHOIS stanowi o fakcie zostania abonentem (5).

Zawarcie umowy rejestracji powoduje powstanie praw i obowiązków po stronie abonenta (np. konieczność uiszczenia opłaty) i rejestratora (np. świadczenie usługi umożliwiającej użytkownikom Internetu korzystanie przez abonenta z określonych danych niezbędnych do komunikowania się w sieci oraz możliwość identyfikacji adresu IP poprzez konkretny adres domenowy).

Umowa o rejestrację i utrzymanie domeny internetowej a prawo do nazwy domeny internetowej

Rejestracja domeny nie oznacza nabycia prawa wyłącznego na wzór zastrzeżenia prawa ochronnego na znak towarowy. Zgodnie z art. 5 regulaminu:

„zawarcie umowy nie oznacza przyznania abonentowi jakichkolwiek praw związanych z nazwą domeny, poza wynikającymi wyraźnie z umowy, ani uznania, że oferta lub wykonanie przez abonenta umowy nie narusza praw osób trzecich”

Podmiot rejestrujący domenę, uzyskuje wyłączność w zakresie posługiwania się daną domeną, nie stając się jej właścicielem, a jedynie uprawnionym z umowy korzystania z usługi „utrzymania powiązania” nazwy domeny, z konkretnym numerem IP [Numery IP, a domeny internetowe w: Domeny internetowe]. Abonent ma prawo korzystania z nazwy domeny np. w postaci swobodnej implementacji treści publikowanych na stronie www (internetowej), zamieszczonej „pod” daną domeną. „Wyłączność” ma charakter faktyczny, nieprawny, co wynika z przyjętego systemu DNS (ang. Domain Nam System), nie pozwalającego na istnienie dwóch, jednobrzmiących adresów domenowych w przestrzeni Internetu.

Rejestracja domeny pozwala na korzystanie z domeny, co nie jest tożsame z wyłącznością będącą cechą praw bezwzględnych podmiotowych, czy zobowiązań.

Prawo do zarejestrowanej nazwy domenowej ma charakter względny i nie wiąże się z uzyskaniem praw do konkretnej nazwy(6). Uzyskanie praw bezwzględnych możliwe jest po rejestracji słownego znaku towarowego, jako nazwy domenowej.

Umowa o rejestrację i utrzymanie domeny internetowej – charakter prawny

W literaturze tematu można doszukać się wielu poglądów na temat prawnego charakteru omawianej umowy, jednak większość doktryny opowiada się za uznaniem, iż umowę rejestracji i utrzymania domeny należy oceniać jako umowę o świadczenie usług, w rozumieniu art. 750 K.c., do której powinny być stosowane odpowiednio przepisy o zleceniu. Analizowana umowa nie została uregulowana innymi przepisami, posiada jednak cechy charakterystyczne, odróżniające ją od innych tj. przedmiot.

W przypadku umowy rejestracji domeny internetowej, realizowane są czynności mogące zostać zakwalifikowane jako usługi. Pojęcie usług rozumiane jest bardzo szeroko, zawierając w sobie wykonywanie czynności dla osoby trzeciej, zaś świadczenie tych usług może mieć charakter czynności faktycznych i prawnych. W zakresie art. 750 K.c. nie mieszczą się umowy o świadczenie usług polegające na dokonywaniu czynności prawnych, jako kwalifikowane do umów nazwanych, stąd przepis ma zastosowanie do umów o świadczenie usług, polegających na dokonywaniu czynności faktycznych. Jako, że przedmiotem umowy zlecenia jest wykonanie określonych czynności prawnych, stąd w kontekście umów rejestracji domeny, traktowanie umowy zlecenia wprost, jest nieprawidłowe.

Art. 750 stosuje się względem umów o świadczenie usług polegających na dokonywaniu czynności faktycznych, nieuregulowanych innymi przepisami, co występuje w zakresie umowy rejestracji domeny, jako nieznajdującej unormowania w innych przepisach, co potwierdza słuszność stosowania względem niej art. 750 K.c.

***

(1) Na potrzeby artykułu, przedmiotowa umowa określana jest jako „umowa rejestracji domeny” lub „umowa o rejestrację i utrzymanie domeny internetowej” .

(2) Zgodnie z art. 2(i) regulaminu NASK: „utrzymywanie Nazwy Domeny [to] umożliwienie użytkownikom Internetu korzystania z określonych przez Abonenta danych niezbędnych do komunikacji w Internecie i zamieszczonych w pamięci urządzenia przeznaczonego do tego celu przez NASK. Korzystanie następuje w odpowiedzi na zapytania otrzymane przez to urządzenie, które pochodzą od użytkowników Internetu”.

(3) Rejestrującym może być każdy podmiot posiadający zdolność do czynności prawnych. Ograniczona zdolność do czynności prawnych uniemożliwia zawarcie umowy, zgodnie z treścią art. 20 Kodeksu cywilnego, jako nie mieszcząca się w zakresie „umów powszechnie zawieranych w drobnych bieżących sprawach życia codziennego”.

(4) Przy rejestracji domen internetowych obowiązuje zasada pierwszeństwa zgłoszenia prior tempore potior iure, niebędącą jednak regułą bezwzględną.

(5) Fakt rejestracji stanowi o powstaniu domeny internetowej.

(6) Por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 13 czerwca 2006 r., sygn. I ACa 272/06 oraz uchwała Sadu Najwyższego z dnia 22 listopada 2007 r. , sygn. IIICZP 109/07.

Fot.: Sergi Kabrera on Unsplash