Wyrok w sprawie Chomikuj.pl – takiego postanowienia jeszcze nie było

27 maja 2015 r. w Sądzie Okręgowym w Krakowie zapadł precedensowy wyrok w sprawie przeciwko portalowi Chomikuj.pl. Dlaczego ten wyrok jest przełomowy? To pierwszy wyrok, który zobowiązuje usługodawcę usług świadczonych drogą elektroniczną – a takim usługodawcą z pewnością jest Chomikuj.pl – do aktywnego zapobiegania naruszeniom praw autorskich.

Odpowiedzialność usługodawców elektronicznych

Sąd nakazał Chomikuj.pl, zgodnie z pozwem Stowarzyszenia Filmowców Polskich, aby Chomikuj.pl sprawdzało w wyszukiwarkach Google oraz Bing czy po wpisaniu słów „Chomikuj” „Katyń” i „film” wyszukiwarki nie odsyłają do nielegalnie zamieszczonego na serwerach Chomikuj.pl filmu pod tytułem „Katyń”. Jeżeli wyniki wyszukiwania dadzą pozytywny rezultat, Chomikuj.pl zobowiązane jest do blokowania dostępu do pirackich plików wskazanych na pierwszych pięciu stronach wyników wyszukiwania. Analogicznie Chomikuj.pl ma postępować w przypadku filmów „Wenecja” i „Dzień Świra”. Takie działanie Chomikuj.pl ma nie tylko wyeliminować dotychczasowe naruszenia praw autorskich, ale także spowodować ograniczenie przyszłych naruszeń praw autorskich.

Dlaczego ten wyrok jest przełomowy? Ponieważ do tej pory nie zapadły orzeczenia zobowiązujące usługodawców świadczących usługi drogą elektroniczną do aktywnego zapobiegania naruszeniom praw autorskich. Do tej pory sytuacja wyglądała z goła odmiennie.

Na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną podmiot, którego prawa zostały naruszone przez umieszczenie danych na serwerze musiał zwrócić się do usługodawcy z jednoznacznym żądaniem ich usunięcia (zobacz także: Notice and takedown – jedna z najważniejszych zasad internetu). Jeżeli usługodawca uniemożliwił dostęp do wskazanych danych, nie ponosił odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną w związku z ich umieszczeniem na serwerze. Ponadto, ustawodawca przewidział w art. 15 cytowanej ustawy, że usługodawca nie jest obowiązany do sprawdzania przekazywanych, przechowywanych lub udostępnianych przez niego danych.

Procedura informowania o bezprawnym charakterze przechowywanych danych została określona mianem notice and takedown, natomiast wyłączenie odpowiedzialności usługodawcy za przechowywane dane określano jako „safe harbour”.

Przechowywanie danych a aktywne promowanie danych

Sprawa Stowarzyszenie Filmowców Polskich kontra Chomikuj.pl jest o tyle ciekawa, że dotyka cienkiej granicy pomiędzy przechowywaniem danych przez usługodawcę a ich aktywnym promowaniem i katalogowaniem. Jeżeli uznać, że cytowany art. 14 ust. 1 stanowi podstawę wyłączenia odpowiedzialności tylko podmiotów, które pasywnie przechowują dane umieszczane przez użytkowników (nie prowadzą aktywnej działalności prowadzącej do ich katalogowania lub promowania), to działalność wielu usługodawców do tej pory korzystających z dobrodziejstwa safe harbour może napotkać na poważne trudności i muszą się oni liczyć z licznymi pozwami i wnioskami o monitorowanie swoich zasobów.

Jeżeli jednak art. 14 ust. 1 należy rozumieć szerzej i odnieść go również do aktywnego promowania i katalogowania danych umieszczonych przez użytkowników, to dochodzenie roszczeń (nie tylko związanych z prawem autorskim, ale również z dobrami osobistymi) może okazać się utrudnione.

Wyrok w sprawie Chomikuj.pl – ciąg dalszy

Omawiana sprawa będzie miała ciąg dalszy przed sądem odwoławczym. Dopiero ten sąd oceni orzeczenie Sądu Okręgowego w Krakowie i prawomocnie przesądzi w jaki sposób należy rozumieć zasadę safe harbour. Z uwagi na precedensowość sprawy i jej dużą wagę niewykluczone jest również pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. O ciągu dalszym sprawy będziemy Was informować na bieżąco.

***

Fot.: zdjęcie pochodzi z banku zdjęć Fotolia