Gwarancja vs. rękojmia. Który sposób reklamacji towaru jest korzystniejszy?

Informacje o globalnym kryzysie gospodarczym spowodowanym pandemią koronawirusa docierają do nas zarówno z polskich, jak i zagranicznych mediów. Okazuje się jednak, że istnieją branże, które w tym niełatwym gospodarczo czasie odnotowują znaczący wzrost. Jedną z takich branż jest e-commerce. Zamknięci w domach chętnie robimy zakupy online. Dlatego to dobry moment, aby przypomnieć sobie podstawowe prawa konsumenta. Na pierwszy ogień – gwarancja vs. rękojmia. Który sposób reklamacji towaru jest korzystniejszy?

Reklamacja po dokonaniu zakupu lub skorzystaniu z usługi

Komu z nas nie zdarzyło się kupić towaru, który po kilku tygodniach lub miesiącach okazał się wadliwy? Większość konsumentów (konsument to osoba fizyczna, która dokonała zakupu niezwiązanego bezpośrednio z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą lub zawodową) wie o tym, że wadliwy towar można „zareklamować”. Znaczna część konsumentów spotkała się również z określeniami „gwarancja” czy „rękojmia”. Ale gdy przychodzi do rozróżnienia tych pojęć i przeprowadzenia prawidłowego postępowania reklamacyjnego – pojawiają się wątpliwości.

Zacznijmy od wyjaśnienia pojęcia reklamacja. Reklamacja to tryb postępowania w przypadku wystąpienia wady towaru lub nieprawidłowego wykonania usługi. Konsument może żądać od sprzedawcy lub usługodawcy różnego rodzaju roszczeń: naprawy, wymiany towaru na nowy, obniżenia ceny, a nawet odstąpienia od umowy. Jakie sposoby reklamacji przewiduje prawo?

Gwarancja – obowiązkowa czy fakultatywna?

Reklamacji można dokonać na dwa sposoby: powołując się na przepisy o rękojmi lub na powołując się na gwarancję. Często bowiem zdarza się, że zakupiony przez nas towar (np. sprzęt AGD) posiada tzw. gwarancję, którą sprzedawcy chętnie wykorzystują jako kolejny wabik marketingowy. Dlaczego gwarancja jest tak chętnie podkreślana? Dlatego, że gwarancja nie jest obowiązkowa i nie jest ona udzielana przez każdego sprzedawcę.

Gwarancja jest dodatkowym świadczeniem producenta lub dystrybutora. Gwarancja nie jest obowiązkowa i nie każdy towar musi być nią objęty.

Z gwarancji możesz skorzystać tylko wtedy gdy jest ona udzielona przez tzw. gwaranta (czyli np. sprzedawcę lub dystrybutora). To gwarant samodzielnie ustala zasady gwarancji takie jak:

• termin, na jaki gwarancja zostaje udzielona;
• prawa kupującego czyli to, czego może domagać się konsument;
• obowiązki gwaranta;
• warunki gwarancji czyli kiedy konsument może ją zgłosić.

Jeśli konsument chce zareklamować zakupiony towar na podstawie gwarancji to musi trzymać się zasad określonych przez gwaranta. Gdzie można znaleźć te zasady? Najczęściej w dokumencie gwarancyjnym, który konsument otrzymał podczas dokonywania zakupu.

A co jeśli zakupiony towar nie posiada gwarancji? Czy konsument pozostaje wtedy bez możliwości zareklamowania wadliwego towaru? Na szczęście nie. Z pomocą przychodzi wówczas tzw. rękojmia.

„Pewna” rękojmia

Nawet, jeżeli zakupiony towar nie jest objęty gwarancją sprzedawcy lub dystrybutora konsument może skorzystać z tzw. rękojmi, do której stosuje się przepisy kodeksu cywilnego. Rękojmią są objęte bowiem wszystkie towary.

Konsument ma prawo do złożenia reklamacji z tytułu rękojmi, jeżeli zakupiony towar posiada wady. Wyróżniamy dwa rodzaje wad towarów – wady fizyczne i wady prawne prawne.

Towar może posiadać tzw. wady fizyczne, na przykład:

• towar nie posiada właściwości, które z uwagi na swoją specyfikę powinien mieć (np. słuchawki bezprzewodowe nie nawiązują połączenia przez bluetooth);
• towar nie posiada właściwości, o których istnieniu zapewniał sprzedawca np. w ofercie produktu w sklepie online;
• towar nie nadaje się do celu, o którym zapewniał sprzedawca (np. tusz do rzęs – pomimo zapewnień producenta – nie jest wodoodporny);
• towar jest niezupełny (np. zakupiony w zestawie telefon nie posiada ładowarki).

Towar może posiadać również tzw. wady prawne, na przykład: 

• towar jest własnością osoby trzeciej (np. chodzi z kradzieży);
• towar jest obciążony prawem osoby trzeciej (np. osobie trzeciej przysługuje tzw. prawo pierwokupu).

Jakie prawa przysługują konsumentowi z tytułu rękojmi?

Konsument, który zakupił wadliwy towar, może żądać z tytułu rękojmi:

• wymiany towaru na nowy;
• naprawy towaru;
• obniżenia ceny towaru;
• a nawet odstąpienia od umowy, jeżeli okaże się, że wada jest istotna.

To konsument dokonuje wyboru, które żądanie jest dla niego najlepszym rozwiązaniem.

Gwarancja vs. rękojmia – kto decyduje?

Załóżmy, że zakupiony (wadliwy) towar posiada gwarancję, której warunki zakładają, że gwarant zobowiązany jest do naprawy towaru lub wymiany zepsutej części. Natomiast warunki rękojmi dają konsumentowi – oprócz możliwości żądania naprawy towaru czy wymiany zepsutej części – również prawo żądania od sprzedawcy wymiany towaru na nowy. W takiej sytuacji konsument może samodzielnie zdecydować z którego rodzaju reklamacji chce skorzystać – jednym słowem wybrać rozwiązanie dla siebie najkorzystniejsze.

Gwarancja vs. rękojmia – podsumowanie

• Reklamacji można dokonać na dwa sposoby: powołując się na przepisy o rękojmi lub na powołując się na gwarancję;
• Rękojmią są objęte wszystkie towary;
• Gwarancje posiadają tylko te towary, którym gwarant przyznał gwarancję;
• Wybór najkorzystniejszego rozwiązania należy do konsumenta.

***

fot. Mike Petrucci on Unsplash