Mediacja. O mediacji z okazji Międzynarodowego Dnia Mediacji

Aktualności

Magdalena Miernik-Grzesiowska

Opublikowano 17 października 2024

Międzynarodowy Dzień Mediacji obchodzony jest co roku, w trzeci czwartek października. W tym roku Międzynarodowy Dzień Mediacji przypada 17 października. Czym jest mediacja? Co jest największym sekretem i siłą mediacji? Jakie są cechy dobrego mediatora? W tym materiale przedstawiam najważniejsze informacje na temat mediacji i roli mediatora w rozwiązaniu sporu pomiędzy stronami.

Czym jest mediacja?

Mediacja to sposób na wypracowanie satysfakcjonującego strony rozwiązania sporu na drodze dobrowolnych i poufnych rozmów z udziałem bezstronnego i neutralnego osoby trzeciej – mediatora. Do zadań mediatora należy wspieranie komunikacji pomiędzy stronami, łagodzenie ewentualnego napięcia lub stresu i pomoc w osiągnięciu porozumienia (najlepiej w duchu win-win).

Poufność mediacji, neutralność mediatora oraz jego bezstronność gwarantują stronom poczucie bezpieczeństwa i mniejszy poziom stresu, co nie zawsze jest możliwe przed sądem. Między innymi z tych właśnie powodów, co roku w Polsce i na świecie rośnie nie tylko liczba mediatorów, ale i spraw kierowanych do mediacji, dzięki czemu skróceniu ulega czas trwania postępowań sądowych. Dla mnie rok 2023 był szczególnie ważny, bo właśnie w ubiegłym roku uzyskałam uprawnienia adwokata-mediatora.

Cechy dobrego mediatora

Jakie są cechy dobrego mediatora? Przy okazji trwającego właśnie Międzynarodowego Dnia Mediacji chciałabym przypomnieć kilka ważnych zasad, którymi keruję się w mojej pracy zawodowej i którymi powinien kierować się dobry (=skuteczny) mediator.

O poniższych zasadach warto zresztąpamiętać również nie tylko będąc w roli mediatora – przydadzą się także w codziennej praktyce każdego adwokata, rzecznika patentowego czy szeroko rozumianego „doradcy”.

„If there ever was a time when we need peacemakers, it is today.”

Stephen R. Covey

#1 Zaufanie

Podstawą mediacji jest… zaufanie. Zaufanie do ludzi. Tak, tak – właśnie do ludzi. Chodzi o zaufanie, że zwaśnione strony są w stanie same znaleźć najlepsze rozwiązanie sytuacji, co oznacza konieczność wyzbycia się – przed wejściem w rolę mediatora – ludzkiej, nie tylko adwokackiej, potrzeby ciągłego doradzania.

#2 Bezstronność

Dobry mediator to mediator bezstronny. Uwolnienie się od naturalnej tendencji do oceniania: sytuacji, ludzi, zdarzeń nie jest łatwe ale niezbędne aby mediacja pozwoliła stronom na wypracowanie najlepszego dla nich samych rozwiązana. Mediator nie jest po to, aby wskazać „winnego” tylko po to, aby wspierać strony w znalezieniu przez nie same najlepszego rozwiązania dla siebie.

#3 Umiejętność zadawania właściwych pytań

Podstawowym narzędziem mediatora jest umiejetność zadawania właściwych pytań. Takich, które pozwolą stronom na poznanie wzajemnych potrzeb, emocji oraz oczekiwań, a finalnie – znalezienie najlepszego dla nich sposobu rozwiązania sprawy.

Zadawanie pytań to ważne narzędzie, które warto wykorzystać również przy okazji budowania mocnych relacji w biznesie.

#4 Ukryte cele

Do zaufania (zaufania do ludzi tj. wiary w to, że zwaśnione strony są w stanie same znaleźć najlepsze rozwiązanie sytuacji, w której się znaleźli) oraz do umiejętności zadawania właściwych pytań (podstawowym narzędziem mediatora – oprócz uważnego słuchania – jest umiejetność zadawania właściwych pytań, tj. takich, które pozwolą stronom na poznanie wzajemnych potrzeb, emocji oraz oczekiwań) dodaje perełkę: UKRYTE CELE.

Okazuje się, że za wyrażonymi przed sobą i przed mediatorem oczekiwaniami poróżnionych stron bardzo często znajdują się…ukryte cele, potrzeby i oczekiwania, których strony NIE uzewnętrzniły i nie nazwały (przynajmniej na pierwszym etapie sporu), a które kierują stronami – zarówno podczas negocjacji czy mediacji (i – co istotne- tymi celami często NIE są wcale pieniądze a – przykładowo – potrzeba ważności, szacunku lub docenienia…).

Zadaniem dobrego mediatora (choć jestem przekonana, że świadomość istnienia ukrytych celów przyda się również w codziennej pracy każdego doradcy) jest próba poprowadzenia rozmowy ze stroną bądź stronami w taki sposób, aby dotrzeć do tych UKRYTYCH potrzeb i oczekiwań (pamiętając przy tym, że każdy z nas jest jak góra lodowa – na zewnątrz widać tylko naszą niewielką część).

Międzynarodowy Dzień Mediacji to dobra okazja do przypomnienia sobie również kilka ważnych zasadna temat samej mediacji. Mediacja. Jakie są jej najważniejsze cechy?

Dobrowolność

Dobrowolność oznacza, że:

strony konfliktu nie są zmuszane do osiągnięcia porozumienia,
z własnej woli zgadzają się na udział w spotkaniu,
mogą wycofać się na każdym etapie postępowania mediacyjnego,
mediator nie może wywierać żadnej presji, aby nakłonić strony do udziału w mediacji.

Bezstronność

Bezstronność wiąże się z:

postawą mediatora, który nie faworyzuje żadnej ze stron,
jest obiektywny,
osoby biorące udział w spotkaniu mediacyjnym mają równe prawa i są jednakowo traktowane,
mediator nie staje po żadnej stronie,
odnosi się do stron z szacunkiem.

Neutralność i wolność dla stron

Neutralność przejawia się tym, że:

stronom nie sugeruje się konkretnego rozwiązania,
mediator ma pomóc w samodzielnym podjęciu decyzji przez strony konfliktu,
przyjęte przez strony postanowienia mediator stara się urealnić i ukonkretnić.

Szacunek do czasu

Mediacja charakteryzuje się szybkością (a z całą pewnością jest szybsza niż rozwiązanie sporu przed sądem), to znaczy:

trwa krócej niż postępowanie sądowe,
konflikt może zostać rozwiązany już na pierwszym posiedzeniu mediacyjnym,
zapobiega pojawianiu się niepotrzebnego stresu, który mógłby być związany z wielokrotnym stawiennictwem przed sądem i wieloletnim procesem.

Profesjonalizm

Mediacja opiera się na profesjonalizmie, co oznacza, że:

mediator jest osobą w pełni przeszkoloną i kompetentną do pełnienia swojej roli,
dokłada wszelkich starań, aby strony okazywały sobie wzajemny szacunek,
postępowanie mediacyjne jest uporządkowane i składa się z konkretnych etapów, nad których realizacją czuwa mediator.

Poufność

Na koniec jedna z najważniejszych (jeżeli nie najważniejsza) zasada mediacji – poufność. Poufność oznacza, że:

wszystkie sprawy i informacje przekazane na spotkaniu są objęte tajemnicą,
mediator nie ujawnia nikomu tego, o czym się dowiedział,
mediator nie może zostać przesłuchany, co do tych faktów w charakterze świadka,
zasada ta ma na celu zagwarantowanie poczucia bezpieczeństwa uczestnikom mediacji.postępowanie mediacyjne jest uporządkowane i składa się z konkretnych etapów, nad których realizacją czuwa mediator.

źródło: https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/mediacje

___

Mam nadzieję, że powyższe informacje będą dla Ciebie inspiracją przy szukaniu sposobów rozwiązywania sporów i zachętą do skorzystania z mediacji jako polubownego sposobu rozwiązania sporu. Powodzenia <3

PS. Chcesz dowiedzieć się więcej na temat mediacji? Polecam serię publikacji wydanych przez Ministerstwo Sprawiedliwości:

Zapraszam również do wysłuchania i przeczytania rozmowy „Wierzę w porozumienie. O dochodzeniu do zgody”, do której zaprosiła mnie wspaniała Pani psycholog, autorka wielu książek – Pani Iwona Majewska-Opiełka 🌸

Rozmawiamy o porozumieniu, zasadzie win-win, synergii, moim podejściu do pracy z klientem oraz o kulisach zawodu mediatora:

___

fot.: Roman Kraft on Unsplash

Zobacz także:

PS. Potrzebujesz pomocy prawnej w rozwiązaniu sporu? Chcesz dowiedzieć się więcej na temat mediacji? Skorzystaj z konsultacji prawnych online.