Akcja promocyjna na Facebooku = gra losowa w rozumieniu ustawy o grach hazardowych? Ważny wyrok WSA w Łodzi

Promocja na fanpage’u portalu Facebook to często jeden z filarów działań promocyjnych danej działalności. Za najlepsze uważane są akcje, w których oczekuje się od uczestników rozpowszechnienia informacji o fanpage’u, pozostawienia komentarza pod postem lub innych prostych czynności. Często w odpowiedzi na pytanie prawników zadawane przy tworzeniu regulaminu „w jaki sposób chcecie Państwo wyłaniać zwycięzców?” pada odpowiedź „wylosujemy trzy osoby spośród tych, które skomentują post”. Wówczas prawnikom zapala się w głowie czerwona lampka. Dlaczego? O tym w dzisiejszym artykule.

„Losowanie” to słowo, które kojarzy się nam, prawnikom, z ustawą z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych, a co za tym idzie z dodatkowymi formalnościami.

Podobne skojarzenie przy akcji, w której losowano gry rzeczowe wśród uczestników, miał Naczelnik Urzędu Celno-Skarbowego, który wszczął z urzędu postępowanie w sprawie urządzania gry losowej – loterii promocyjnej bez wymaganego prawem zezwolenia oraz zatwierdzonego regulaminu, a następnie wydał decyzję, utrzymaną przez organ II instancji.

Decyzja ta została jednak uchylona w dniu 8 lutego 2019 r. przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi wyrokiem w sprawie o sygn. akt III SA/Łd 950/18, zdaniem którego udostępnienie postu czy polubienie nie stanowi „nabycia innego dowodu udziału w grze”, zatem nie ma mowy o loterii promocyjnej.

Akcja promocyjna na Facebooku z prawnego punktu widzenia

Sprawa dotyczyła następującego stanu faktycznego. M.N. zorganizowała akcję na portalu Facebook „Wielki Konkurs Światowy Dzień Wellness”, której celem było propagowanie zdrowego stylu życia i prowadzonej przez M.N. działalności. Warunkiem uczestnictwa było polubienie i udostępnienie postu na fanpage’u M.N., polubienie fanpage’u M.N. oraz wpisanie w komentarzu hasła „Wellness”. Następnie M.N. spośród osób, które uczestniczyły w przedsięwzięciu losowała osoby, które otrzymywały wygrane rzeczowe – karnety na zabiegi w salonie. Akcja nie wiązała się z kosztami po stronie uczestników.

Naczelnik Urzędu Celno-Skarbowego wszczął z urzędu postępowanie w sprawie urządzania gry losowej – loterii promocyjnej bez wymaganego prawem zezwolenia oraz zatwierdzonego regulaminu. Po przeprowadzeniu postępowania wydał decyzję, w której wymierzył M.N. karę pieniężną w wysokości 10.611 złotych wskazując, że przedsięwzięcie M.N. było loterią promocyjną w rozumieniu ustawy o grach hazardowych i przeprowadzone zostało bez zezwolenia oraz zatwierdzonego regulaminu.

Po odwołaniu od decyzji przez M.N. Dyrektor Izby Administracji Skarbowej utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy. M.N. złożyła skargę na decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi wskazując, iż brak było przesłanek do uznania, iż jej przedsięwzięcie stanowiło loterię promocyjną.

Żeby zrozumieć ten wyrok powinieneś wiedzieć, że zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 10 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych:

loteria promocyjna to gra losowa, w której uczestniczy się poprzez (1) nabycie towaru, usługi lub innego dowodu udziału w grze i (2) tym samym nieodpłatnie uczestniczy się w loterii, (3) a podmiot urządzający loterię oferuje wygrane pieniężne lub rzeczowe.

Do organizacji loterii promocyjnej wymagane jest udzielenie zezwolenia i prowadzenie jej na podstawie regulaminu przedstawionego, w toku ubiegania się o zezwolenie.

Czy to była gra losowa?

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, inaczej niż Naczelnik Urzędu Celno-Skarbowego i Dyrektor Izby Administracji Skarbowej wskazał, że przedsięwzięcie M.N. nie zawierało wszystkich elementów niezbędnych do uznania go za loterię promocyjną.

Zdaniem Sądu, akcja zawierała jedynie losowy wybór nagrody i oferowanie nagrody rzeczowej. Zabrakło jednak przesłanki w postaci „nabycia towaru, usługi lub innego dowodu udziału w grze”. Po dokonaniu wykładni ww. przepisu Wojewódzki Sąd Administracyjny doszedł do wniosków, że jeżeli losy nie są sprzedawane (brak elementu odpłatności), to zanika cel – zysk finansowy w jakim organizowana jest gra losowa.

Zdaniem składu orzekającego gra w loterii promocyjnej jest bowiem umową o charakterze odpłatnym. W przedmiotowej sprawie brak elementu odpłatności, tym samym brak jest przesłanki „nabycia dowodu udziału w grze” niezbędnej do uznania akcji za loterię promocyjną.

Przy interpretacji przepisów Sąd powoływał się również na orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego oparte na podstawie nieobowiązującej już ustawy o grach i zakładach wzajemnych, w którym negowano zbyt szeroką wykładnię przepisów o grach losowych i wskazywano, że przyjmowanie, iż każdy konkurs w którym występuje element przypadku to gra losowa stanowi naruszenie tego przepisu.

W uzasadnieniu wyroku Sąd wielokrotnie odwoływał się do celu istniejącej regulacji i podkreślał konieczność przeprowadzenia w sytuacjach analogicznych badania, czy dane przedsięwzięcie ma charakter hazardowy – czy organizator otrzymuje z tytułu jego urządzenia zysk a uczestnik ponosi ryzyko straty.

Co wyrok WSA oznacza dla agencji organizujących akcje promocyjne na Facebooku?

Wyrok Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi w sprawie o sygn. akt III SA/Łd 950/18 może stanowić drogowskaz przy planowaniu akcji podobnych do tej przeprowadzonej przez M.N.

Pamiętajmy jednak, że obok przepisów ustawy o grach hazardowych obowiązuje szereg innych regulacji prawnych, w tym regulamin platformy, na której przedsięwzięcie ma być organizowane, a w treści regulaminu portalu społecznościowego Facebook znajdziemy między innymi zakaz wykorzystywania do promocji prywatnych osi czasu.

Więcej o regulaminie promocji lub konkursu przeczytacie w artykule Łukasza Łyczkowskiego Regulamin promocji lub konkursu a prawa konsumenta.

***

Fot.: Atul Vinayak on Unsplash