Nowelizacja prawa autorskiego 2024 © Najważniejsze zmiany dla twórców

20 września 2024 r. weszła w życie nowelizacja ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych. © Co o zmianach w prawie autorskim powinien wiedzieć każdy twórca? Nowelizacja prawa autorskiego 2024 – najważniejsze zmiany dla twórców. Zapraszam do lektury.

Nowelizacja prawa autorskiego – po co?

Na wstępie warto podkreślić, że głównym celem nowelizacji ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych było wdrożenie do polskiego porządku prawnego dwóch istotnych dyrektyw:

• dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/789 z dnia 17 kwietnia 2019 r. ustanawiającej przepisy dotyczące wykonywania praw autorskich i praw pokrewnych mających zastosowanie do niektórych transmisji online prowadzonych przez organizacje radiowe i telewizyjne oraz do reemisji programów telewizyjnych i radiowych oraz zmieniającej dyrektywę Rady 93/83/EWG (zwanej dalej “dyrektywą SATCAB II”) oraz
• dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2019/790 z dnia 17 kwietnia 2019 r. w sprawie prawa autorskiego i praw pokrewnych na jednolitym rynku cyfrowym oraz zmiany dyrektyw 96/9/WE i 2001/29/WE (zwanej dalej “dyrektywą DSM”)”.

Zanim o samych zmianach w polskiej ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych kilka słów o wspomnianych wyżej dyrektywach.

Dyrektywa SATCAB II

Dyrektywa SATCAB II to dyrektywa, której celem jest poprawa funkcjonowania rynku wewnętrznego Unii Europejskiej przez stworzenie na gruncie prawa autorskiego warunków umożliwiających szersze rozpowszechnianie w państwach członkowskich programów telewizyjnych i radiowych pochodzących z innych państw członkowskich, z korzyścią dla użytkowników w całej Unii Europejskiej.

Dyrektywa ma w swoim założeniu ułatwić udzielanie licencji na korzystanie z utworów i przedmiotów praw pokrewnych zawartych w nadawanych programach telewizyjnych i radiowych, które są „ważnym narzędziem promowania różnorodności kulturowej i językowej, spójności społecznej oraz coraz większego dostępu do informacji” (motyw 1 dyrektywy).

Zobacz także: Czym są prawa pokrewne? O prawach artystów wykonawców 

Dyrektywa DSM

Dyrektywa DSM to natomiast odpowiedź Unii Europejskiej na aktualne wyzwania związane z rozwojem technologii cyfrowych. Zadaniem tej dyrektywy jest przede wszystkim uregulowanie różnych aspektów eksploatacji utworów w środowisku cyfrowym.

Dyrektywa DSM wprowadza nowe postacie dozwolonego użytku (eksplorację tekstów i danych, korzystanie z utworów w działalności dydaktycznej oraz zwielokrotnianie utworów w celu zachowania dziedzictwa kulturowego oraz modyfikuje formy już istniejące w prawie UE (korzystanie z utworów na potrzeby edukacji zdalnej – istotne z punktu widzenia rozwoju sztucznej inteligencji).

Zobacz także: AI ACT a prawa twórców – co warto wiedzieć o nowych regulacjach? 

Dyrektywa wprowadza też środki ułatwiające korzystanie z utworów niedostępnych w handlu (out-of-commerce works) oraz umożliwiające, w ograniczonym zakresie, licencjonowanie utworów, co do których uprawnieni nie udzielili stosownego upoważnienia (tzw. rozszerzony zbiorowy zarząd).

Co istotne, dyrektywa proponuje nową kategorię tzw. prawa pokrewnego – prawo wydawców prasowych do eksploatacji ich publikacji prasowych online, nowe zasady udostępniania utworów przez dostawców usług społeczeństwa informacyjnego oraz nowe propozycje dotyczące wynagradzania twórców i wykonawców (mające zapewnić, aby „należne im wynagrodzenie było godziwe”). [źródło: https://www.gov.pl/].

Co zmienia nowelizacja prawa autorskiego? 

Inaczej niż w przypadku rozporządzeń, które wchodzą w życie bezpośrednio we wszystkich państwach członkowskich (rozporządzeniem jest np. RODO), przepisy dyrektywy wymagają  implementacji po to, aby „weszły” do porządku prawnego danego kraju.

Po kilku latach przygotowań polski ustawodawca zdecydował się na implementację wspomnianych wyżej dwóch dyrektyw – tj. dyrektywy SATCAB II oraz dyrektywy DSM – do polskiego porządku prawnego. Konsekwencją owej implementacji jest nowelizacja polskiego prawa autorskiego. Co nowelizacja prawa autorskiego zmienia w polskim prawie autorskim?

#1 Tantiemy za udostępnianie utworów w internecie

Pamiętacie międzynarodowy sukces serialu Wielka Woda z 2022 r.? Jego twórcy w ostatnich dwóch latach wielokrotnie zwracali uwagę opinii publicznej na fakt, że nie dostają tantiem za odtworzenie produkcji w polskim internecie. Dlaczego?

Przyczyną tego stanu rzeczy był brak wprowadzenia do polskiego porządku prawnego dyrektywy DSM. W praktyce twórcy serialu Wielka Woda dostawali tantiemy (wynagrodzenie autorskie) z organizacji np. z Francji i Niemiec, gdzie dyrektywa została już wcześniej implementowana, a w Polsce, gdzie serial mógł zarobić najwięcej z uwagi na jego duży sukces, twórcy serialu nie dostali wynagrodzenia. Dopiero teraz, dwa lata po premierze serialu, pojawiła się wreszcie szansa na wypełnienie tej istotnej (i z pewnością frustrującej dla twórców serialu) luki.

Zgodnie z nowymi przepisami twórcy i wykonawcy utworów audiowizualnych oraz wykonawcy utworów muzycznych i słowno-muzycznych będą uzyskiwać tantiemy za udostępnianie ich dzieł w internecie. Wszystko za sprawą wprowadzenia do polskich przepisów prawa art. 21⁴  ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, zgodnie z którym:

Twórcy utworu literackiego, publicystycznego, naukowego, muzycznego lub słowno-muzycznego, w tym twórcy opracowania takiego utworu, są uprawnieni do stosownego wynagrodzenia z tytułu publicznego udostępniania utworu w taki sposób, aby każdy mógł mieć do niego dostęp w miejscu i czasie przez siebie wybranym.

Oznacza to, że po stronie twórców i wykonawców utworów audiowizualnych oraz wykonawców utworów muzycznych i słowno-muzycznych powstanie nowe, niezbywalne prawo do stosownego wynagrodzenia z tytułu publicznego udostępniania ich utworów lub artystycznych wykonań w internecie (VOD, muzyka na żądanie etc.).

Tantiemy z tytułu eksploatacji utworu audiowizualnego będą wypłacane za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania, natomiast z tytułu eksploatacji wykonań muzycznych wg swobodnego wyboru wykonawcy – będą mogły być wypłacane za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania, niezależnych podmiotów zarządzających lub bezpośrednio na rzecz artysty wykonawcy.

#2 Nowe wytyczne dot. sposobu wyliczania wynagrodzenia

Art. 43 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych statuujący zasadę odpłatności na rzecz twórcy z tytuły korzystania z praw autorskich do jego utworu to jeden z tych przepisów ustawy, który ma fundamentalne znaczenie dla każdego twórcy.

Zobacz także: Wynagrodzenie za przeniesienie praw autorskich – o czym warto wiedzieć?

Zgodnie z dotychczasowym brzmieniem art. 43 ust. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, jeżeli z umowy (ustaleń pomiędzy twórcą a jego klientem) nie wynika, że przeniesienie przeniesienie autorskich praw majątkowych lub udzielenie licencji nastąpiło nieodpłatnie, twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia:

art. 43 ust. 1 pr. aut.: Jeżeli z umowy nie wynika, że przeniesienie autorskich praw majątkowych lub udzielenie licencji nastąpiło nieodpłatnie, twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia.

To ważny przepis ustawy, w którym ustawodawca podkreśla, że zasadą jest odpłatność dyspozycji prawami autorskimi. Jeżeli natomiast zamiarem stron jest przeniesienie praw autorskich lub udzielenie licencji nieodpłatnie, musi być to wyraźnie wskazane w umowie (nie odwrotnie).

Zobacz także: Dodatkowe wynagrodzenie za przeniesienie praw autorskich

Ważny (nie tylko dla twórców) przepis art. 43 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych posiadał do 20 września 2024 r. dwa ustępy. Do momentu wejścia w życie nowelizacji prawa autorskiego, która nastąpiła w dniu 20 września 2024 r. ustęp 2 art. 43 brzmiał następująco:

art. 43 ust. 2 pr. aut.: Jeżeli w umowie nie określono wysokości wynagrodzenia autorskiego, wysokość wynagrodzenia określa się z uwzględnieniem zakresu udzielonego prawa oraz korzyści wynikających z korzystania z utworu.

Po nowelizacji prawa autorskiego, wspomniany przepis ustawy brzmi już zupełnie inaczej. Zgodnie z nowym art. 43 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych:

nowy art. 43 ust. 2 pr. aut.: Wynagrodzenie musi być godziwe i odpowiednie do zakresu udzielonego prawa, charakteru i zakresu korzystania oraz korzyści wynikających z korzystania z utworu.

W znowelizowanym art. 43 ust. 2 pojawia się zatem określenie „godziwe” wynagrodzenie, przy czym nie jest to wierne tłumaczenie dyrektywy 2019/790, która w art. 18 mówi o wynagrodzeniu „odpowiednim” i „proporcjonalnym”, nie zaś godziwym.

1. Państwa członkowskie zapewniają, aby w przypadku, gdy twórcy i wykonawcy udzielają licencji lub przenoszą swoje wyłączne prawa do eksploatacji ich utworów lub innych przedmiotów objętych ochroną, mieli oni prawo do odpowiedniego i proporcjonalnego wynagrodzenia.
2. Przy wdrażaniu zasady określonej w ust. 1 do prawa krajowego państwa członkowskie mogą stosować różne mechanizmy i uwzględniają zasadę swobody zawierania umów oraz sprawiedliwą równowagę praw i interesów.

art. 18 dyrektywy 2019/790

Oryginalna wersja art. 18 dyrektywy 2019/790:

Principle of appropriate and proportionate remuneration

1. Member States shall ensure that where authors and performers license or transfer their exclusive rights for the exploitation of their works or other subject matter, they are entitled to receive appropriate and proportionate remuneration.

2. In the implementation in national law of the principle set out in paragraph 1, Member States shall be free to use different mechanisms and take into account the principle of contractual freedom and a fair balance of rights and interests.

art. 18 dyrektywy 2019/790

Dlaczego polski ustawodawca zdecydował się na taki krok? W uzasadnieniu projektu znowelizowanej ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych możemy przeczytać, że:

Zgodnie z motywem 73 dyrektywy DSM wynagrodzenie twórców i wykonawców powinno być odpowiednie i proporcjonalne do faktycznej lub potencjalnej wartości majątkowej praw udzielonych w ramach licencji lub praw przeniesionych, biorąc pod uwagę wkład twórcy lub wykonawcy w całość utworu lub wykonania oraz wszystkie inne okoliczności sprawy, takie jak praktyki rynkowe lub faktyczna eksploatacja utworu.

Mając na uwadze treść przywołanego motywu, należy przyjąć, że obowiązujące obecnie przesłanki ustalania wynagrodzenia, tj. „zakres udzielonego prawa” oraz „korzyści wynikające z korzystania z utworu”, odpowiadają przesłankom określonym w art. 18 dyrektywy DSM.

Z powyższego wynika zatem, że dotychczasowe (sprzed nowelizacji) brzmienie art. 43 ust. 2 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych odpowiadało przesłankom określonym w art. 18 dyrekytwy DSM.

Można przypuszczać, że założeniem ustawodawcy było podkreślenie, że twórcy należy przyznać nie jakiekolwiek, ale godziwe wynagrodzenia, a zatem zapewne takie, które ma stanowić ekonomiczny odpowiednik przenoszonych praw lub udzielonej licencji.

Pomimo zapewne słusznej intencji ustawodawcy należy zauważyć, że wprowadzenie do przepisu art. 43 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych nowego, niezdefiniowanego wcześniej określenia („godziwe” wynagrodzenie) może przynieść skutek odwrotny od zamierzonego, a zatem zamiast ułatwiać to komplikować określanie zasad wyliczenia i wysokości należnego twórcy wynagrodzenia z tytułu korzystania z praw autorskich.

Dodatkowo, do art. 43 polski ustawodawca wprowadził zupełnie nowy ust. 3 o następującym brzmieniu:

nowy art. 43 ust. 3 pr. aut.: Domniemywa się, że wynagrodzenie proporcjonalne do przychodów z korzystania z utworu spełnia wymogi, o których mowa w ust. 2.

Z powyższego wynika domniemanie, że wynagrodzenie proporcjonalne do przychodów z korzystania z utworu spełnia wymogi, o których mowa w art. 43 ust. 2, a zatem wymóg godziwości oraz odpowiedniości do zakresu udzielonego prawa, charakteru i zakresu korzystania oraz korzyści wynikających z korzystania z utworu.

Czy rzeczywiście wynagrodzenie proporcjonalne do przychodów z korzystania z utworu będzie spełniało ww. wymogi? Moim zdaniem niekoniecznie. Dlaczego? Dlatego, że pomimo dużego „startowego” potencjału ekonomicznego fakt uzyskania licencji bądź nawet nabycia autorskich praw majątkowych do utworu bądź utworów nabywca praw bądź licencjobiorca niekoniecznie będzie umiał z sukcesem rozporządzić owymi uprawnieniami. Może zatem okazać się, że pomimo początkowego potencjały ekonomicznego nieumiejętne zarządzanie procesem sprzedażowym spowoduje nieuzyskanie przychodów z korzystania z utworu. W takiej sytuacji przychody z korzystania z utworu nie będą dobrym fundamentem czy odnośnikiem do określenia „odpowiedniego” wynagrodzenia zgodnie z art. 43 ust. 2.

Moim zdaniem wprowadzone zmiany nie tylko nie ułatwiły twórcom korzystania z art. 43 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych, ale dodatkowo jeszcze ten przepis niepotrzebnie skomplikowały.

Do tej pory przepis art. 43 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (w brzmieniu sprzed nowlizacji) pomimo swojego potencjału nie był wystarczająco skutecznie wykorzystywany przez twórców i artystów (żeby nie powiedzieć – dla większości nie był nawet znany). Czy teraz to się zmieni? Bardzo chciałabym, aby tak było. Obawiam się jednak, że najpierw konieczne będzie wypracowanie przez doktrynę i orzecznictwo definicji określeń wprowadzonych do ustawy ostatnią nowelizacją prawa autorskiego.

#3 Zmiana tzw. klauzuli bestsellerowej

Istotna zmiana została wprowadzona również do art. 44 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tzw. klauzuli bestsellerowej). Dotychczasowe brzmienie tego przepisu było następujące:

W razie rażącej dysproporcji między wynagrodzeniem twórcy a korzyściami nabywcy autorskich praw majątkowych lub licencjobiorcy, twórca może żądać stosownego podwyższenia wynagrodzenia przez sąd.

Nowelizacja prawa autorskiego wprowadziła zmianę w ww. przepisie ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Przepis art. 44 ma obecnie ust. 1 i ust. 2:

1. W przypadku gdy wynagrodzenie twórcy jest niewspółmiernie niskie w stosunku do korzyści nabywcy autorskich praw majątkowych lub licencjobiorcy, twórca może żądać stosownego podwyższenia wynagrodzenia przez sąd.

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do umów o korzystanie z utworów zawieranych z organizacją zbiorowego zarządzania prawami autorskimi albo z niezależnym podmiotem zarządzającym, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi.

Czy wprowadzenie nowego brzmienia przepisy art. 44 zachęci twórców do wchodzenia drogę sądową celem żądania podwyższenia przez sąd wynegocjowanego wcześniej na zasadach art. 43 wynagrodzenia? I co to znaczy „niewspółmiernie niskie”? Odpowiedzi na te pytania dostarczy nam z pewnością w przyszłości doktryna, orzecznictwo i… sami twórcy, którzy (mam nadzieję) zdecydują się częściej korzystać z mało dotychczas wykorzystywanego art. 44 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

#4 Prawo twórcy do uzyskania informacji o przychodach

Jako pozytywne oceniam natomiast zmiany wprowadzone do polskiego porządku prawnego poprzez zmianę przepisu art.  47 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (przepis ten otrzymał nową treść, o czym poniżej) oraz poprzez dodanie zupełnie nowego przepisu art. 47¹ ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Zacznijmy od art. 47 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Jego dotychczasowe brzmienie było następujące:

Jeżeli wynagrodzenie twórcy zależy od wysokości wpływów z korzystania z utworu, twórca ma prawo do otrzymania informacji i wglądu w niezbędnym zakresie do dokumentacji mającej istotne znaczenie dla określenia wysokości tego wynagrodzenia.

Nowa treść art. 47 [Informacja o przychodach z korzystania z utworu]:

Jeżeli wynagrodzenie twórcy zależy od wysokości przychodów z korzystania z utworu, twórca ma prawo do:

1) otrzymania informacji mającej istotne znaczenie dla określenia wysokości tego wynagrodzenia w przypadkach, w których nie stosuje się przepisu art. 47¹;

2) wglądu w niezbędnym zakresie do dokumentacji mającej istotne znaczenie dla określenia wysokości tego wynagrodzenia.

Nowa treść art. 47 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych to z pewnością szansa na łatwiejsze uzyskiwanie przez twórców informacji o wysokości przychodów z korzystania z ich utworów.

Dodatkowe – w mojej ocenie bardzo ważne – uprawnienie dla twórców ustawodawca wprowadził w nowym art. 47¹ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Przepis ten  uprawnia twórcę do regularnego otrzymywania od osoby, na którą przeniósł autorskie prawa majątkowe, lub od osoby, której udzielił licencji, aktualnej informacji o przychodach z korzystania ze swojego utworu i to w dodatku odrębnie dla każdego ze sposób korzystania z utworu.

Takie informacje mogą dać twórcy realną wiedzę na temat wysokości przychodów i sprawdzeniu, czy jego wynagrodzenie jest „rażąco niskie”(patrz: art. 44 i nowe brzmienie tzw. klauzuli bestsellerowej).

Zupełnie nowy art. 47¹ [Regularne informacje o przychodach z korzystania z utworu przekazywane twórcy]:

1. Twórca ma prawo do regularnego otrzymywania od osoby, na którą przeniósł autorskie prawa majątkowe, lub od osoby, której udzielił licencji, aktualnej informacji o przychodach z korzystania ze swojego utworu oraz o wynagrodzeniu należnym w związku z tym korzystaniem, odrębnie dla każdego ze sposobów korzystania. Informacja może być wykorzystana przez twórcę wyłącznie w celu ustalenia wartości majątkowej praw przeniesionych albo stanowiących przedmiot licencji.

2. Informacja, o której mowa w ust. 1, jest przekazywana z regularnością odpowiednią do rodzaju działalności, w ramach której utwór jest wykorzystywany, nie rzadziej niż raz w roku i nie częściej niż raz na kwartał.

3. Jeżeli obowiązani, o których mowa w ust. 1, następnie przenieśli prawa majątkowe lub udzielili licencji i w związku z tym nie posiadają pełnej informacji, o której mowa w ust. 1, powiadamiają o tym fakcie twórcę i udostępniają mu, na jego żądanie, imię i nazwisko lub nazwę oraz miejsce zamieszkania albo siedzibę, adres i adres poczty elektronicznej nabywcy praw lub licencjobiorcy. W takim przypadku na żądanie twórcy brakującej informacji udziela ten nabywca lub licencjobiorca.

4. Przepisów ust. 1-3 nie stosuje się w przypadku, gdy wkład twórczy nie jest znaczący w stosunku do wykorzystywanej całości, chyba że twórca, który żąda informacji, o której mowa w ust. 1, wykaże, że informacja ta jest niezbędna do wykonania prawa, o którym mowa w art. 44 ust. 1. W przypadku utworu zbiorowego, zbioru utworów oraz utworu współautorskiego innego niż literacki, publicystyczny, naukowy, muzyczny lub słowno-muzyczny domniemywa się, że wkład twórczy nie jest znaczący w stosunku do wykorzystywanej całości. W przypadku utworu audiowizualnego domniemanie to nie ma zastosowania do reżysera, operatora obrazu, twórcy adaptacji utworu literackiego, twórcy stworzonych dla utworu audiowizualnego utworów muzycznych lub słowno-muzycznych oraz twórcy scenariusza.

5. W uzasadnionych przypadkach, jeżeli koszty lub obciążenie administracyjne związane z realizacją obowiązku wynikającego z przepisów ust. 1 lub 3 okazałyby się niewspółmiernie uciążliwe w stosunku do przychodów z korzystania z utworu, wykonanie obowiązku można ograniczyć do informacji o łącznych przychodach z korzystania z utworu oraz o łącznym wynagrodzeniu należnym w związku z tym korzystaniem.

Dla rozwiania ewentualnych wątpliwości chciałabym podkreślić, że powyższe rozszerzenie objętości utworów dotyczy wyłącznie korzystania z utworów dla celów dydaktycznych lub naukowych przez ściśle określony krąg podmiotów – wyłącznie przez instytucje oświatowe i podmioty wymienione m.in. w art. 7 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce.

Powyższa zmiana objętości nie dotyczy zmiany korzystania z utworów osób trzecich na zasadach prawa cytatu realizując tym samym cel „nauczanie” (art. 29 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych). Zasady korzystania z utworów osób trzecich na prawie cytatu pozostają bez zmian.

Zobacz: Co to jest prawo cytatu i jak z niego prawidłowo korzystać?

Nowelizacja prawa autorskiego w życiu od 20 września br.

Nowe przepisy weszły w życie w piątek 20 września 2024 r. (z wyjątkiem wspomnianego przeze mnie wcześniej, ważnego przepisu art. 21⁴ dot. tantiem za udostępnianie utworów w Internecie, który wejdzie w życie dopiero 5 miesięcy później, tj. 20 lutego 2025 r.)

Nowelizacja prawa autorskiego wprowadza w życie nas wszystkich – zarówno twórców, jak i obiorców – istotne zmiany. W jaki sposób będą one stosowane w praktyce? O tym będę na pewno informowała w kolejnych materiałach w bazie wiedzy na Lookreatywni.

Zapraszam również do zapisania się do newslettera, by być na bieżąco z najnowszymi materiałami w bazie wiedzy Lookreatywni oraz informacjami o planowanych webinarach i szkoleniach Lookreatywni Law For Creatives:

Poznaj #TOP 7 najczęściej popełnianych błędów prawnych 

Poznaj najczęściej spotykane błędy twórców działających na co dzień w branży kreatywnej i dowiedz się, jak ich uniknąć. Pobierz bezpłatny e-book: #TOP 7 najczęściej popełnianych błędów prawnych przez twórców w branży kreatywnej:

👉 Pobierz bezpłatny e-book #TOP 7 najczęściej popełnianych błędów prawnych przez twórców w branży kreatywnej

Newsletter dla kreatywnych czyli bądź na bieżąco

Temat praw autorskich jest dla Ciebie ważny? Chcesz jako pierwszy dowiadywać się o najnowszych materiałach w bazie wiedzy, webinarach i szkoleniach? Zapraszam Cię do zapisania się do Newslettera dla kreatywnych! ❤

Potrzebujesz porady prawnej? Zapraszam na konsultacje prawne online

Zobacz także: